Een opgezette mechanische beer die kunstjes doet, een mysterieus dodo-botje, glimmende schedels en schitterende zilveren nautilusbekers. Deze excentrieke objecten zijn vanaf 6 september te zien in het Drents Museum. In de tentoonstelling Microkosmos - De wereld in een Wunderkammer komen klassieke wunderkammer objecten, hedendaagse rariteiten en beeldende kunst samen. Een visueel spektakel waarin de magie van verzamelen tot leven komt.

Microkosmos is de afscheidstentoonstelling van algemeen directeur Harry Tupan, die alles uit de kast heeft gehaald voor dit grote Wunderkammer-overzicht. Dit keer letterlijk. Verzamelaars als Henk Schiffmacher, Ramsey Nasr, Redmond O’Hanlon en Midas Dekkers dragen bij aan de tentoonstelling. 

Beroemde verzamelaars en verzamelingen
In Microkosmos toont Tupan objecten uit de collectie van het Drents Museum, bruiklenen uit verschillende musea zoals het Rijksmuseum en Naturalienkabinett Waldenburg en een uiteenlopend aantal voorwerpen uit privécollecties. Speciaal voor deze tentoonstelling geven bekende verzamelaars waar Tupan een speciale band mee heeft een kijkje in hun persoonlijke Wunderkammer-verzameling. Onder meer tattoo-artiest Henk Schiffmacher, ontdekkingsreiziger Redmond O’Hanlon, schrijver en acteur Ramsey Nasr en bioloog Midas Dekkers werken mee aan het project. Ook worden er worden objecten uit de verzameling van televisiemaker en bibliofiel Boudewijn Büch (1948 - 2002) gepresenteerd in samenwerking met Teylers Museum. 

Hedendaagse kunst
In Microkosmos worden klassieke Wunderkammer-objecten zoals nautilusbekers, opgezette dieren en anatomische modellen gecombineerd met beeldende kunst. Hedendaagse kunstenaars zoals Daan Brouwer, Mark Dion en Dana Meyer laten zich inspireren door Wunderkammers uit vorige eeuwen. Carolein Smit gebruikt een beeldtaal die raakt aan rariteitenkabinetten, wetenschappelijk, religieus, anatomisch. Schedels, schelpen en skeletten zijn terug te zien in het werk van Clary Mastenbroek. Roos Holleman is geïnteresseerd in huid, haar, vacht en veren.

Schaduwzijde verzamelingen en souvenirs
In de tentoonstelling wordt ook de keerzijde van verzamelen belicht. Een rariteitenkabinet is voor de eigenaar een statussymbool, een teken van intelligentie en kennis van de wereld. In sommige gevallen is de verzameling een voorbeeld van eurocentrisch denken en handelen. De objecten werden gezien als exotisch en zijn niet altijd eerlijk verkregen.  

Rariteitenkabinet 
In de 16e eeuw worden de eerste Kunst-  en Wunderkammers ingericht met universele verzamelingen die zowel natuurlijke objecten als door mensen gemaakte voorwerpen omvat. Ze worden ook wel curiositeiten- of rariteitenkabinet genoemd. Wunderkammers zijn op dat moment nog vooral privéaangelegenheden voor een kleine kring liefhebbers, die door de koloniale betrekkingen toegang heeft tot de meest bijzondere voorwerpen uit de hele wereld.   

In de traditie van welgestelde personen als Johannes van Lier, die in de 18e eeuw in het Ontvangershuis en huize Overcingel woonde, brengen de directeuren en conservatoren van het Drents Museum vanaf 1854 bijzondere objecten bijeen uit de prehistorie tot nu. De rode draad door de diverse collecties archeologie, kunst en geschiedenis is verwondering. 

Bevlogen verzamelaar en samensteller
De verwondering die objecten, kunst en rariteiten teweegbrengen is ook de motivatie geweest voor Harry Tupan om kunstgeschiedenis te gaan studeren en in een museum te gaan werken. Tupan ziet zichzelf als ontdekkingsreiziger, eerst in zijn rol als conservator en later als museumdirecteur. Voor spraakmakende tentoonstellingen over het Terracottaleger van Xi’an (2008), Dode Zeerollen (2013) en Frida Kahlo (2021) bezoekt hij de uithoeken van de wereld. Het Drentse verhaal vertelt hij net zo graag. Hij kijkt met trots terug naar de tentoonstellingen die hij over Harry Muskee (2016), Egbert Streuer (2019), Molukkers (2023), reizigers en piratenzenders (2025) in Drenthe initieerde.

Met de opening van de tentoonstelling Microkosmos - De Wereld in een Wunderkammer neemt hij afscheid van het Drents Museum, waar hij zich 45 jaar met ziel en zaligheid voor ingezet heeft.   

Wunderkammer in boekvorm 
Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie in samenwerking met Waanders Uitgevers en bevat inhoudelijke bijdragen van onder meer wetenschapper Franck Smit, Henk Schiffmacher, Ramsey Nasr en Mark Dion.

De tentoonstelling Microkosmos - De wereld in een Wunderkammer is van 6 september 2025 tot en met 1 maart 2026 te zien in het Drents Museum.

assenstad drentsnieuws